Categoriearchief: Historie van Genemuiden

Schaalmodel brengt historie afgebrande kerk tot leven

GENEMUIDEN – De laatste Genemuidenaar die de in 1882 afgebrande Sint Nicolaaskerk met eigen ogen heeft gezien, is al lang overleden. Dat maakt een nieuw schaalmodel extra bijzonder. De Sint Nicolaaskerk behoorde volgens informatie uit de 19e eeuw tot de mooiste kerken van de regio. Bezoekers van het Historisch Centrum Genemuiden kunnen sinds kort tot in detail zien hoe de oude kerk en de toren eruit zagen.

Lees verder

Kijk nu naar ‘Tuss’n Proal en Prul’

GENEMUIDEN – Het nieuwe programma ‘Tuss’n Proal en Prul’ van ‘De vrienden van oud Genemuiden’ is vandaag online gekomen. In de eerste aflevering vertellen Joseph Estié (antiquair en bekend van Tussen kunst en Kitsch) en Andres Post (Vrienden van oud Genemuiden) over het rampjaar 1672. Dit was voor Nederland als geheel een zwaar jaar en ook voor Genemuiden in het bijzonder. Beide heren vertellen hoe dit precies zat.

Lees verder

Indrukwekkende avond over ‘een stad die reert…..’

Presentatie van de Stadsbrand van 1868 De herdenking van de grote stadsbrand van 150 jaar geleden leverde donderdagavond een volle zaal De Stadskamp in De Meente op. De Stichting Vrienden van Oud Genemuiden (waaronder de Taelkrink) reconstrueerde daarin de ramp die op Biddag 1868 een derde van Genemuiden in as legde. Genemuiden ‘reerde’ en die tranen bleven nog lang stromen.

Aan het einde van woensdagavond (Biddagavond) 11 maart brak brand uit bij Bakker Gerrits van Dijk. Voordat Genemuiden het door had, grepen de vlammen zeker twintig woningen. De brand was overal en leidde tot paniek onder de bewoners. Ze vluchtten naar de haven en het Veerhuis, waar de gewonden en ontheemden werden opgevangen en verzorgd. Ook het gebouw bij de pont moest nat worden gehouden, omdat grote stukken vuur het veer bereikten. Sterker nog: zelfs in het Ambt Vollenhove vielen herinneringen aan de allesvernietigende brand neer.

Leden van de Taelkrink zetten de gruwelijke sfeer donderdagavond op indrukwekkende wijze neer. Ze kropen in de huid van burgemeester Hulst, dominee Leemans, de postbode en mevrouw Breman, die bijna haar maand oude zoontje Harm verloor. Die bracht ze in veiligheid bij een schipper in de haven, die vervolgens niet door had dat hij een baby moest verzorgen. Hij gooide het ‘pakketje’ in het ruim, waar moeder Breman later haar zoon leven terug vond. Harm Breman is de opa van de grondleggers van het huidige Breman-concern. Zo lang geleden is de ramp kortom nog niet.

De brand legde uiteindelijk 140 gebouwen en 39 hooibergen in de as, zeshonderd mensen raakten dakloos. Een enorm aantal, want Genemuiden had toen nog slechts ruim 2300 bewoners. Het nablussen duurde nog de hele maand maart. Een periode waarin Nederland zich ook ontfermde over het lot van het stadje. Overal werden inzamelingsacties gehouden, al sloeg het mededogen later enigszins om. In sommige media verschenen artikelen over de schuldvraag: Genemuiden zou slecht voorbereid zijn geweest op het vuur en ook niet erg open gestaan hebben voor hulp.

Ook in Genemuiden bogen mensen zich over de schuldvraag. De vingers, en meer, wezen naar bakker Van Dijk die het vuur zou hebben aangestoken. Tot die conclusie kwam justitie echter nooit. Van Dijk is vermoedelijk niet lang meer bakker geweest, want enige jaren later vulde hij als beroep ‘veehouder’ in toen hij in Wanneperveen het overlijden van een dochtertje meldde bij de burgerlijke stand. Genemuiden was nog lang in shock. De jaren naar de brand waren er regelmatig onlusten in de stad, onder meer toen de gemeente Het Weeshuis bouwde. Dat werd gezien als een prestigeproject in een tijd dat er wel andere zorgen leefden onder de bevolking.

Ergernis was er ook over het ramptoerisme. Ondernemers organiseerden zelfs ‘stoombootreizen’ naar de stad die zo ongenadig getroffen was door het vuur. Ook op zondag trokken ramptoeristen naar Genemuiden. Vreemde gezichten in de stad bleven komen. Honderden bouwvakkers uit het hele land hielpen bijvoorbeeld met de wederopbouw. Die ging wonderbaarlijk snel: al in mei zaten de eerste woningen weer onder dak en aan het einde van het jaar kon zelfs de gemeenteraad alweer vergaderen in het nieuwe stadhuis.

De herinneringen aan de vlammenzee bleef echter nog lang in de hoofden van de Genemuidenaren. De stad huilde. Hoe dat moet hebben gevoeld, maakten de leden van de Taelkrink donderdag knap duidelijk.

Tekst, met dank aan GenemuidenActueel.nl

Voor foto’s van deze avond van Breman.net, klik hier

Mooie opening expositie ‘Geelmuiden aan de andere kant van de wereldbol’ en presentatie boek

Vrijdagmiddag 15 september is in de Garfkamer naast de Grote Kerk het nieuwe boek ‘Heimwee eilanden’ door Gert-Jan Westhoff gepresenteerd. Hij vertelde het achterliggende verhaal en overhandigde daarna zeezeiler Henk de Velde het eerste exemplaar.
Vervolgens kwam zeezeiler Henk de Velde aan het woord die de aanwezigen meenam op zijn zeereizen en avonturen. Met name de kennismaking met verschillende eilanden en zijn reis door het gebied van Indonesië kwam aan bod.
De Openingshandeling van de expositie is daarna door Henk de Velde verricht bij het Historisch Centrum Genemuiden. Dit vond plaats door het hijsen van de VOC vlag.
Kijk hier voor de foto’s gemaakt door Geallemuun.nl, met dank aan Klaas Noordstra.
De prachtige en bijzondere expositie wordt gehouden op de expositiezolder in het Historisch Centrum Genemuiden en staat opgesteld tot DV 23 december 2017.
 

 

Concept Gemeentelijke monumentenlijst van Genemuiden!

KaaiOp de gemeentelijke monumentenlijst komen mogelijk ruim veertig gebouwen of locaties in Genemuiden. Een historische werkgroep met leden van de Stichting Stadswacht en Vrienden van Oud Genemuiden heeft een lijst samengesteld en presenteert die volgende week aan de gemeenteraad. Ook historische verenigingen in Hasselt en Zwartsluis hebben een lijst samengesteld.

Monumenten in Genemuiden zijn zeer gevarieerd: van de oude burgemeesterswoning en ’t Olde Staduus tot aan arbeiderswoningen aan de Achterstraat en de Fabrieksstraat. Ook het Tapijtmuseum, het hervormd wijkgebouw, de hervormde kerk, het lichtwachtershuis aan de Ketting en de oude dokterswoning in de Langestraat prijken op de concept-lijst, naast veel andere woningen aan de Langestraat, de Oosterkaai en de Westerkaai. Het voormalige hotel Zwartewater, boerderijen aan de Kamperzeedijk en het pand van Foto Tuinman (voormalig gemeentehuis) staan op de lijst.

Het nieuwste gebouw dat mogelijk een monument wordt is de kerk van de Gereformeerde Gemeente.

Met dank aan www.GenemuidenActueel.nl

Herdenking en onthulling monument pontramp 1922

naamloos-131-van-137-800x533

Genemuiden heeft een blijvende herinnering aan wat Sijm van Lente ‘een onvoorstelbaar drama’ noemt. Elf mensen overleefden op Biddag 1922 een overtocht met de veerpont niet. Hun namen staan sinds woensdagmiddag op een plaquette bij het Veer. “Als je er doorheen kijkt, zie je de plek waar het gebeurde”, zegt maker Co Mateboer na de onthulling.  (tekst met dank aan: GenemuidenActueel.nl)

“Het is geen feest, we moeten ingetogen zijn”, zegt Sijm van Lente rond 14.00 uur bij de petroleumkelders. De voorzitter van de Vrienden van Oud-Genemuiden loopt daar met enkele tientallen genodigden naar de pont. Tijdens deze stille tocht hadden eigenlijk de kerkklokken moeten luiden, maar vanwege een begrafenis wordt dat als niet gepast bevonden.

En dus trekt de stoet in stilte naar de pont. Daarmee varen ze naar de plek waar de pont bijna een eeuw geleden onderging. Henk Beens werpt daar een krans in het water. “De stille, zilveren rivier waar we allemaal zo van houden was toen een schuimende witte massa”, zegt Mateboer later over de omstandigheden op Biddag 1922. De kleine pont moest op gezag van de vrouw van de burgemeester, zo luidt het verhaal, toch de overtocht maken. Drie mensen overleven het ongeval, elf  mensen komen om.

Bijna honderd jaar heeft het geduurd voordat ze voorgoed worden herdacht. Al vertelt wethouder Speksnijder dat de herinneringen eigenlijk nog altijd levend zijn. “Tijdens gesprekken komt de ramp nog vaak voorbij. Het was een van de eerste verhalen die ik hoorde toen ik veertig jaar geleden in Genemuiden kwam”, aldus de wethouder, die erop wees dat tijdens het moment van de plechtigheid in Zwolle een conferentie is over waterveiligheid. Nog steeds wint de natuur het soms van de techniek, aldus Speksnijder.

Vaak met verschrikkelijke gevolgen. Zoals die rampdag in Genemuiden waarop elf mensen het leven laten. De lichamen van sommige opvarenden werden pas weken later gevonden. ”Verschrikkelijk zijn de verhalen”, zegt Van Lente daarover. “Opvarende Hellenthal klampte zich vast aan een balk en zijn vrouw hield zich vast aan zijn voeten. Beide overleefden de ramp niet. Het is bijna onvoorstelbaar wat hier gebeurd is.”

Daarbij past een ‘sober werk met toch een sterke emotioneel beeld’, vindt Mateboer. Handen reiken daarop nog net boven het water. “Niks passend bij de omgeving, niks vriendelijk”, zegt Mateboer over het karakter van zijn werk. Recht aan de ramp van honderd jaar geleden doet het wel. De elf namen zijn erop gegraveerd. Familieleden van de slachtoffers waren woensdag bij de plechtigheid aanwezig.

Als Mateboer klaar is met zijn toespraak, wakkert de toch al stevige wind harder aan. Alsof het zo moest zijn. Op de achtergrond vaart de pont weer naar de overkant. Voor veel Genemuidenaren net zo’n vanzelfsprekendheid als ademen. De maquette aan het veerhoofd toont voor altijd dat niets vanzelfsprekend is in het leven. Ademen niet, een veilige overtocht op de pont ook niet altijd.

Na afloop gaan de genodigden naar het Historisch Centrum. Daar is de komende tijd een expositie over de pont en de ramp te zien. De Stichting Vrienden van oud-Genemuiden biedt het herdenkingsteken bij het veer aan aan de Genemuider bevolking. Dit als onderdeel van het veertigjarig bestaan.

Klik hier voor de video van Pieter Polman

Klik hier voor de foto’s van dit bijzondere moment

Genemuider bovenstem Unesco erfgoed!

BovenstemHet psalmzingen met de bovenstem is erkend als immaterieel erfgoed. Het is een godsdienstige traditie die tegenwoordig nauw verwant is met de culturele identiteit van het Overijsselse Genemuiden. Het is de eerste uitgesproken protestantse traditie die een plaats krijgt op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland.

De erkenning van het psalmzingen met de bovenstem werd bekendgemaakt op een druk bezochte informatiedag over immaterieel erfgoed in Overijssel, die zaterdag 23 oktober gehouden werd in Nijverdal. Op deze dag werd ook de website Tradities in Overijssel gepresenteerd.

Lees verder

Het scheepsmodel “Stad Genemuiden”

replica_stad_genemuidenVerhalen uit vroeger tijd boeien de mensen vaak uitermate. Boeien vooral die mensen die nog juist heugenis hebben
aan de tijd waarin de gebeurtenissen plaatsvonden. Het is dan alsof er een brug geslagen wordt tussen het verleden en het heden. De “goede oude tijd” krijgt glans en glorie wanneer op een gure winteravond bij een warme kachel de reeds lang geleden gebeurtenissen opnieuw verteld worden.
Op deze pagina willen we eens zo’n oude geschiedenis in de herinnering terugroepen.
Lees verder

Van Navalia naar Genemuiden

kaart_navaliaGenemuiden wordt al omstreeks het jaar 100 genoemd in diverse geschriften.

Ook vinden we het terug op kaarten, die Europa weergeven ten tijde van Karel de Grote. Genemuiden is gevestigd op een rivierduin aan de uitmonding van de Drecht in de Vidris aan de kust van het IJsselmeer.

Daar leefden de inwoners van alles wat het moeras Mastenbroek en de rivier de Vidris opbracht. Op die plek was ook een oversteekplaats voor de bisschop naar zijn buitenverblijf in Vollenhove en naar de rest van zijn bisdom in Drenthe en Groningen. Als wereldlijk heerser had hij macht gekregen van de keizers van Duitsland en verleende als zodanig de stadsrechten aan Genemuiden.

Lees verder