Auteursarchief: admin

In herinnering: oud-voorzitter Willem Mateboer

Met verslagenheid delen wij u mee dat op donderdag 27 maart jl. in Zwolle onze oud-voorzitter Willem Mateboer is overleden. We verliezen in hem een hartelijke en bezielende persoonlijkheid. Wat heeft hij veel betekend voor alle onderdelen van onze stichting en wat was hij een bron van enorm veel informatie. Hoewel historisch geïnteresseerd bleef bij hem de tijd niet stilstaan maar ging hij volop mee in het digitale tijdperk. We zullen hem missen en wensen zijn vrouw, kinderen en verdere familie veel sterkte toe.

4_1129-2_uitsn

(Foto: Voor de Oudheidkamer in gesprek met burgemeester Bilder van Zwartewaterland, september 2011.)

Achtergrond

Toen Jannie Bakker in 1973 haar verzoek richtte aan de dialectschrijvers van Genemuiden om zich te verenigen, was Willem ook één van de tien schrijvers die op die oproep reageerde.

Naast zijn werk, als econoom en later als leraar en directeur van een scholengemeenschap voor economisch en administratief onderwijs was hij toen al jaren lang bezig met het verzamelen van woorden in het Gællemunigers, namen van landerijen en waterlopen scheldnamen en verder alles wat bij dat stukje “Gælleminiger eigen” behoorde.

De dialectschrijvers benoemden Willem tot voorzitter van hun club, die de door Dirk van der Haar bedachte naam “Gællemuniger Taelkrink” kreeg. Toen de bezigheden verder werden uitgebreid werd dat alles overkoepeld door de Stichting Vrienden van Oud Genemuiden. 

Al vroeg hield Willem zich ook bezig met de Genemuider geschiedenis. In 1947 trad hij daarmee voor het eerst naar buiten door een inleiding te houden op een jaarvergadering van de Jeugdverenigingen van de Gereformeerde Gemeene over  de grote slag bij Genemuiden tussen de hertog van Gelre en de veldoverste van Karel V, Georg Schenk, omstreeks 1522.

Die belangstelling voor geschiedenis werd nog verder aangewakkerd, doordat economische geschiedenis een onderdeel was van zijn economische studie. Genealogisch onderzoek naar de familie Mateboer en het meewerken in de redactie van “de Band  Mateboer”, stimuleerde dit alles nog meer.

Om de stichting Vrienden van Oud Genemuiden nog wat meer gestalte te geven zette hij in 1976 “Oud Nieuws” op; een blad dat nu nog eens in de vier maanden verschijnt waarin aandacht wordt besteed aan de diverse activiteiten van de stichting. Nog steeds lezen een duizend donateurs dat blad.

Tot zijn overlijden heeft hij verder op alle verschillende terreinen, waaronder ook met name de Taelkrink, historische bijdragen en de genealogiewerkgroep, de stichting ondersteund.

Publicaties

De verzameling van woorden in het Genemuidigers resulteerde in het uitgeven (in het jaar 2000) van het Gællemuniger Woordnboek en een herdruk in 2007.

Een half jaar later werd dit gevolgd door “Genemuiden in de verleden tijd”. Hierin wordt chronologisch de hele Genemuider historie van ongeveer 1200 tot 1580 behandeld. Dit als het resultaat van jarenlang vorsen in plaatselijke, provinciale en landelijke archieven.

Begin 2003 werd dit opgevolgd door “Genemuiden en het kasteel”, waarin nagenoeg alles wat er over het Genemuider Blokhuis valt te vertellen is vastgelegd.

Tenslotte verscheen in de zomer van  2006 zijn boek “Genemuiden en de kerk”. Twee eeuwen kerkhistorie . Het ontstaan van de kerk van Genemuiden  en de verdere lotgevallen daarvan worden daarin beschreven tot omstreeks 1800. Met genealogische gegevens van de predikanten. De grens 1800 werd gekozen omdat door de Franse Revolutie er grote veranderingen in het bestuur van de kerk  en de gehele samenleving optraden.

Aanpassing monument Springerpark

alt

Het college van burgmeester en wethouders staat ‘sympathiek’ tegenover het idee van Stichting Vrienden van Oud Genemuiden om een aantal namen toe te voegen aan het oorlogsmonument in het Genemuider Springerpark. “Het lijkt ons goed om recht te doen aan deze Gaellemunigers door het monument aan te passen.”

De Stichting Vrienden van Oud Genemuiden had het verzoek ingediend om dertien Genemuider oorlogsslachtoffers die nog niet staan vermeld op het oorlogsmonument, alsnog toe te voegen. Op dit moment staan er achttien namen op het betreffende gedenkteken in Genemuiden, waarbij jaarlijks tijdens de Nationale Dodenherdenking op 4 mei een krans wordt gelegd. Op het monument aan de Kamperzeedijk staan de namen van acht personen, waarvan er één -Lammert Brink- ook wordt vermeld in het Springerpark.

Het idee om dertien ‘nieuwe’ namen toe te voegen, vloeide voort uit een herdenkingsavond in april 2010. Deze stond in het teken van de bevrijding van Genemuiden, 65 jaar eerder. Op die avond werden Gaellemunigers herdacht die als gevolg van de oorlog het leven hebben verloren. “Bij de samenstelling van de lijst kwam al snel de vraag op: wie kan worden aangemeld als slachtoffer”, aldus Stichting Vrienden van Oud Genemuiden, in een brief aan het college van burgemeester en wethouders. “Uit overleg met diverse instanties is ons gebleken dat er geen eenduidige criteria van het begrip ‘oorlogsslachtoffer’ zijn.”

Na overleg met Stichting Stadswacht en de plaatselijke Indië-veteranen werd een aantal richtlijnen daartoe opgesteld. De persoon is geboren en overleden in Genemuiden. Ook was hij of zij bij overlijden woonachtig in de tapijtstad en is omgekomen door oorlogsgeweld of -omstandigheden. Aan de hand van deze criteria werd een lijst van 38 Genemuider oorlogsslachtoffers opgesteld. “Er blijft altijd discussie mogelijk of een bepaalde persoon wel of niet een ‘echt’ oorlogsslachtoffer is”, weet ook de stichting. “Maar we hebben besloten de criteria ruimhartig toe te passen.”

De stichting heeft nu voorgesteld om de huidige twee horizontaal geplaatste platen waarop de namen staan, te vervangen voor vier verticale. “In de huidige situatie staan de namen alfabetisch gerangschikt op achternaam”, schrijven de Vrienden van Oud Genemuiden. “Wij stellen voor de namen te rangschikken op datum van overlijden. Zo kan zonder veel problemen, mocht de situatie zich in de toekomst voordoen, een nieuwe naam worden toegevoegd.” Door de aanpassingen van het monument zou het huidige informatiebord ook moeten worden aangepast.

Met de goedkeuring van burgemeester en wethouders zal de stichting zich inspannen de werkzaamheden af te ronden voor de komende dodenherdenking op 4 mei.

‘Olde oavnd’ over Fondsen en Grootburgerij

foto_1foto_2_uitsnede

Stichting Welzijn de Meente organiseerde op 7 februari samen met onze Stichting een prachtige historische avond, een ‘Olde oavnd’ in de Meente. Deze bijzonder gevarieerde avond bevatte als hoofdonderwerpen de Grootburgerij en de Genemuider Fondsen (te weten het Provisoorfonds en het Armenfonds van Camen). De avond werd na een welkomstwoord geopend door een dialectverhaal van Jannie Bakker over de familie Van Camen (foto’s). Daarnaast waren er diverse andere dialectbijdragen over de Grootburgerij en de Fondsen. Verder werd een toelichting op de Genemuider Fondsen gegeven door Henk Beens, welke onlangs zijn nieuwe boek hierover presenteerde. Namens de Grootburgerij gaf opziener Jan Eenkhoorn een toelichting. De avond werd afgesloten met enkele zaalkwissen in de vorm van triviant, als test van wat er allemaal was verteld. De drie winnaars konden een boek uitzoeken. We kunnen terugkijken op een goed bezochte en geslaagde avond.

Boek Genemuider Fondsen overhandigd aan voorzitter

GenemuiderFondsen_BN01

Onder grote belangstelling heeft Henk Beens zaterdagmiddag in het Tapijtmuseum zijn boek ‘De Genemuider fondsen, een glimlach van de tijd’ gepresenteerd. De eerste exemplaren werden overhandigd de vertegenwoordigers van de stichtingen welke de fondsen tijdens de gemeentelijke herindeling voor Genemuiden behouden hebben: Sijm van Lente als voorzitter van de Stichting Vrienden van Oud Genemuiden, Karst de Lange namens Stichting Stadswacht en aan Jan Bakker namens het Tapijtmuseum.

Volgens de auteur vormt zijn werk een ‘belangrijke bijdrage aan de geschiedschrijving van Genemuiden’. Beens wees er tijdens de presentatie op dat inwoners van Genemuiden het in vroegere tijden moeilijk hadden. Hij deed naar eigen zeggen ‘onthutsende ontdekkingen’.“Het sterftecijfer in Genemuiden lag in de 19e eeuw tijden 50 procent boven het landelijk gemiddelde. Kinkhoest, cholera en typhus eisten huntol. En dan kampten ze nog met tegenvallende biezenoogsten of andere rampspoed. Er was een jaar dat de traditie van klokken luiden bij een sterfgeval is afgeschaft, simpelweg omdat er geen beginnen meer aan was.”Desastreus was de toestand ook in 1674. In dat jaar bestond de bevolking uit 630 mensen, waarondermaar liefst honderd jonge wezen. De gemiddelde leeftijd was veertig jaar. “Het is moeilijk voor te stellen hoe zwaar Genemuidenaren het in vroegere tijden hadden. Wie dit boek leest, zal de huidige tijd leren waarderen”, aldus Beens.Hij moest flink graven in de geschiedenis om de historie van het Provisoorfonds en het Armenfonds van Camen bloot te leggen. Veel ging namelijk verloren tijdens de grote stadsbrand in 1868, terwijl de geschiedenis van de fondsen terugvoert tot 1275. Alle eeuwen konden arme Genemuidenaren bij de fondsen aan kloppen voor ondersteuning. De laatste wees die werd ondersteund dateert uit 1948”, vertelt Beens. In de decennia daarna kregen de fondsen daarom een andere functie. Ze zijn een soort verlengstuk van de bijstand en culturele instellingen kunnen aanspraak maken op de gelden. Volgens Gerard Westhoff van de Stichting Stadswacht heeft Beens een ‘boeiend en meeslepend boek’ geschreven. Dat niet alleen de historie van de fondsen, maar eigenlijk van heel Genemuiden beschrijft. 

Stichting Vrienden van Oud Genemuiden heeft meegewerkt aan het boek in de vorm van het verstrekken van vele historische foto’s. Het boek is vanaf komende week te koop voor 25 euro en alleen verkrijgbaar bij Henk Beens aan de Sportlaan 6.

Welkom op de site van oud Genemuiden

Dit is de site van de Stichting Vrienden van Oud Genemuiden. Wij houden ons bezig met de historie van Genemuiden. 

Dat doen we onder meer in ons museum het Historisch Centrum Genemuiden. Onze vrijwilligers vormen verschillende werkgroepen. Wilt u ons ondersteunen?  We verwelkomen u graag als donateur.

Genemuider bovenstem Unesco erfgoed!

BovenstemHet psalmzingen met de bovenstem is erkend als immaterieel erfgoed. Het is een godsdienstige traditie die tegenwoordig nauw verwant is met de culturele identiteit van het Overijsselse Genemuiden. Het is de eerste uitgesproken protestantse traditie die een plaats krijgt op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland.

De erkenning van het psalmzingen met de bovenstem werd bekendgemaakt op een druk bezochte informatiedag over immaterieel erfgoed in Overijssel, die zaterdag 23 oktober gehouden werd in Nijverdal. Op deze dag werd ook de website Tradities in Overijssel gepresenteerd.

Lees verder

Overlijden Albert de Leeuw

Met verslagenheid geven wij u kennis dat op 14 november jl., in zijn woonplaats Kampen, is overleden onze mede vrijwilliger Albert de Leeuw.

Vele jaren heeft hij zich onvermoeid ingezet voor het verzamelen van stamboomgegevens, onder andere over onze plaats Genemuiden. Door zijn grote inzet zijn vele Genemuider en regionale familierelaties ontrafeld en aan de vergetelheid ontrukt. Gezien zijn grote kennis zal zijn heengaan een grote lege plaats achterlaten in de stamboomwerkgroep.

We wensen zijn vrouw, kinderen en verdere familie veel sterkte toe.

Albert_de_Leeuw

Vrijwilligers gezocht!

Schildwacht

Als Stichting Vrienden van Oud Genemuiden timmeren we al meer dan 35 jaar actief aan de weg op het gebied van de geschiedenis van Genemuiden.

In verband met het minder worden van een aantal leden, zijn we op zoek naar nieuwe vrijwilligers.

Onder andere voor de volgende onderdelen kunnen we uw hulp gebruiken: filmbewerking, rondleidingen, organiseren activiteiten, beheren fotocollectie, bijhouden tuin, dialect, klederdracht.

Voelt u zich aangesproken of bent u enthousiast, stuur dan een mailtje aan info@oudgenemuiden.nl of overleg eens met één van de leden.

Maandelijkse bijeenkomsten werkgroep genealogie

De werkgroep genealogie komt vanaf heden niet meer elke dinsdagavond van de maand bijeen op het bekende vaste tijdstip.

Heb u belangstelling, vragen over uw stamboomonderzoek of iets dergelijks, neemt u dan contact op via info@oudgenemuiden.nl. We kunnen u mogelijk online van dienst zijn of een afspraak maken voor een bezoek.

Met vriendelijke groet, leden van de werkgroep genealogie.

Stamboomonderzoek