Auteursarchief: admin

Veurleezn op zolder 2012

120323_Taelkrink_201  120323_Taelkrink_2011

Op vrijdag 23 maart organiseerde de Gællemuniger Taelkrink, in het kader van “Meert-dialæctmoand”, weer een voorleesavond onder het motto: “Veurleezn op zolder”. Deze avond werd, zoals de laatste jaren gebruikelijk, gehouden in de trouwzaal van het voormalige gemeentehuis van Genemuiden, aan het Havenplein.

De maand maart staat al jarenlang landelijk bekend als de dialectmaand. Regionale radio- en tv-stations besteden deze maand extra aandacht aan de streektaal en ook de plaatselijke dialectschrijvers, verenigd in de Gællemuniger Taelkrink, wilden een bijdrage leveren. Na de pauze was er weer een open podium: ook niet-taelkrinkers konden hun verhalen en gedichten laten horen. Er gelden drie regels: de bijdrage moet in de streektaal zijn geschreven, de voorlezer moet het zelf geschreven hebben en om organisatorische redenen mag een bijdrage niet langer duren dan 10 minuten. Al met al kan teruggekeken worden op een geslaagde avond.

Foto’s met dank aan Breman.net.

Eiernetjes te koop!

Een oud Genemuider gebruik: Eieren gooien met pasen.

In Genemuiden ging vroeger op 2e Paasdag ´s middags de hele familie naar de `Keetdiek `. De jeugd met eiernetjes om de hals, die geheel gevuld waren met een dikke navel sinaasappel, hard gekookte eieren, walnoten en grote suiker eieren: een rose en een witte. De eieren werden in de lucht gegooid en vielen gebarsten op de grond en werden vervolgens opgegeten. Was het die middag mooi weer, dan bleef men na afloop nog een tijdje gezellig zitten op het gras.

Voor het komende pasen zijn ze weer te koop in de Oudheidkamer: Ouderwetse handgemaakte eiernetjes. De prijs is 2 Euro per stuk.

Eiernetje02

Eiernetje01

Luiemotte, Unesco immaterieel Erfgoed?

Luiemotte_Unesco

Wij doen mee met het Jaar van het Immaterieel Erfgoed.

In 2012 staat het Immaterieel Erfgoed in de schijnwerpers. Reden is dat Nederland in dat jaar het unesco Verdrag ter bescherming van het Immaterieel Erfgoed gaat ondertekenen. Het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed (vie) heeft daarom 2012 uitgeroepen tot een bijzonder jaar om het immaterieel erfgoed extra in de belangstelling te zetten. Omdat wij ons inzetten voor immaterieel erfgoed doen wij ook mee en vragen wij aandacht voor ons erfgoed.

Immaterieel erfgoed gaat over tradities en rituelen die mensen zo belangrijk vinden dat ze deze willen doorgeven aan hun kinderen en kleinkinderen. Dat kunnen tradities zijn die iedereen kent, zoals de Elf stedentocht, het Sinterklaasfeest of de beschuit met muisjes bij een geboorte, maar er horen ook gebruiken bij die minder bekend zijn. Heel veel mensen in Nederland houden zich onbewust bezig met imma terieel erfgoed. Immaterieel erfgoed kan gaan over gebruiken bij geboorte, huwelijk en dood, om feesten door het jaar heen, om verhalen, ambachten en kunsten, maar ook om tradities die te maken hebben met eten, volkswijsheden of alledaagse rituelen.

Om de aandacht te vestigen op het belang van immaterieel erfgoed heeft unesco een verdrag op gesteld om het immaterieel erfgoed te beschermen. Nederland gaat dit verdrag dit jaar onder tekenen. Daarmee verplicht het zich om het immaterieel erfgoed op zijn grondgebied in kaart te brengen en om maatregelen te nemen om mensen die betrokken zijn bij immaterieel erfgoed in staat te stellen dit immaterieel erfgoed door te geven aan toekomstige generaties.

Wij zijn trots op ons immaterieel erfgoed en hopen dat nog vele generaties na ons hiervan zullen genieten. Daarom willen wij onze kennis en liefde doorgeven. Het unesco Verdrag ter bescherming van het Immaterieel Erfgoed zal ons hierbij helpen.

Meer informatie: www.jaarvanhetimmaterieelerfgoed.nl

IJsco

IJsco

As kiend al, was ie dol op ijsco,

wanneer ie die keerl met die kaerre zaag.

Dan vleug ie nor zien moeier toe…

Maer kriegn?.. was de grote vraag.

 

De venter, die belde der lustig op lös;

I-j ad ze wel van twiej cent.

Et waeter, dat leup et jochien deur de mond

Maer allient soaters, dan wörd’ie verwend.

 

Et was ummers vrogger zo’n erme boel;

dur völ nooit gien dubbeltien deur de guldn.

As in de winkel dat zwaerte boek weer lös ging..

Wat waarn er dan een schuldnn…!.

 

De schae ef ie laeter in e-aelt,

toe ie werkte en zelf gong beurnn.

As ie zien zin add, dan nam ie een iele grote,

door oefde i-j niet meer umme te zeurnn.

 

Now is ie wat older en nog gek op ijs.

Dat is altied zo ebleemm

Gien man mit een kerre of belle zie meer,

en iene van een cent, dat zu-j niet meer beleemm.

 

Fem van Zandwijk

Zinkend skip

bootde rotten em, met íene sprong

et skip verloaten

veur et onder gong

’t getuugde niet van moed

mær vege lief ered

en doornoa dan de vloed

de boeg, geketend, klampt

(et eufd nog nét boom waeter)

verkrampt em vast’

en zucht

et leste waeterkiepien vlucht

zonder gekaekel

al’ oop evestigd

op de leste stro-alm

of de zwakste skeakel…


Jannie Bakker

Veurleezn op zolder

Meert nümen ze ook wel ies de lentemoand.

Dat is wel leuk bedacht, mer wat i-j deran? Lente wört et toch wel. Dat is altied al zo ewest. Of et now in de Middeleeuwn was, of toen Gellemuun Navalia hiette: lente word’ et altied in Meert. In Engelaand en in Spanje, in Moskou of in Stappers : Lente velt in meert. Ie kun de kelender derop geliek zettn.

Lente in meert is loochies, mer wat veur òns belangrieker is, is dat Meert dialektmoand is. Vuule minsen wieten dat niet en dat is jemmer. Een gebrek van de opvoedege van de olders, za’k mer zeagn. Zie em de kienders wel de neuze leern snoevn, leern loopn, leern spienaeze eetn, mer skrek niet, iel wat olders em un kienders gien dialekt leern proatn, ons eign Gellemuneger dialekt…

Iel wat Gerllemunegers em un kienders Ollaands eleert, dat denkn ze tenminste en now goan de kienders de maatschappij-e in met een tael die gien Gellemunegers en gien Nederlaands is. “Zeg, Bjorn, trek je wansen an!” of “Mirelle, aal j’ evvn een nummertje water? ” Erme kienders, mu-j zo de weerld in? Ouders, sappelt toch niet zo umme Ollaands an oen kienders te leern. Dat leern ze toch wel deur minsen, die wel goed Ollands kun. Ie kun et toch mer alfgebakkn.

Doorumme, dompelt oe mer ies goed weer in onvervalst Gellemunegers en kom luustern nor Veurleezn op zolder en neem oen kienders mee. Zie zulln et geweldig vienden um zo weer met eur eign cultuur in anraeknege te koom. Door oevn ze eur in ieder geval niet veur te skaamn.

Tussn twie-j eukies: De 25en meert is er in de Veldskure in Asselt ook de streektael-presentasie.
Deuran doen ook Gellemunegers mee van de Taelkrink.

Et stet angekondigt in de kraante. ’t Begint um 8 uur. Mer et wört druk…

Lucky Kamara

Lucky(In het kader van de expositie over ‘Overlijden – 200 jaar Burgelijke Stand).

Het was op een rustige meidag dat wij samen met een köppeltien volk op het neie kerkhof stondn. Ek wiet niet, oe et oe verget, mer een kerkof ef altied iets mistroostig en et is er ook altied kold. Veur ons was een diep gat, een graf, en in dat graf was een kiste neer-eloatn. Lucky wörde begraeven. Lucky Kamara, een man uut Nigeria…
Nigeria, een werm, tropisch laand, woor de bossn altied grün bin en de zunne altied skient. Mer ook een laand woor dood en verderf heerst, woor evöchtn wörde en nog wört. Door was ie vandoan evlucht, um tenslotte in Gellemuun terechte te koom. Gellemuun, een uutoek van een vaek kold en wienderig laand.

In het AZC was ie terechte koom. Hoe lange i-j der ewoont ef? Gien iene wet et oast meer. Wat ie door edoan ef? …I-J was evangelist en sprak goeie woordn teegn aandere minsen. Zo ef ie door eleefd. Femilie ad ie niet. Tenminste, gien iene wus et en zelf ad ie et er nooit over.

Toen is ie ziek ewörn, of was ie al ziek? Wie zal et ook zeagn…. Tenslotte is ie estörven. Ienzem, verre van uus.

Een paer daegn laeter was de begraffenisse. Op iene van die daegn, toen ie boom eerde stond, ef een vriend van um uut et AZC zien zakbuukien ies eleezn…. Doorin stondn een paer tillefoonnummers… Die ef ie ebeld…. Vanuut de Chr. Geref. kerke ier is ie begraevn. Ds. Van Benthem ef de begraffenisse eleid.

Mer bi-j et kerkhof stondn wel een paer grote Duitse auwto’s: een Mercedes, een BMW. Het bleek, dat ie twiej bruurs in Duitsland ad woonn, die goeie baenen met een oog inkoom addn…. Die addn et door emaekt… Grote, pekzwerte mann, keurig in et pak. Met de kiste van Lucky veurop bin wi-j nor et graf egoan.

Die bruurs stondn der bi-j, toen de kiste zakte. Elk met een grote, zoemmde filmcamera. Veur eur olde moeier in Nigeria. Dan kon die zien, woor eur zeune laag, verteldn ze laeter in de ontvangstruumte van et AZC.

Veurdat we van et graf weggingn, vreug ds. Van Benthem mi-j, as zien olderlink, saemen met mekaere, in et engels et “Onze Vader” te bidden. Dat em wi-j toen edoan: —-And lead us not into temptation, but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory for ever and ever. Amen. Toen bin wi-j weggegoan.

Co Mateboer

Genealogie van een familie Keppel

In de bijdragen die je hier vindt wil ik een familie Keppel uit
Genemuiden voor het voetlicht brengen. Ik spreek hier bewust van een familie
Keppel, omdat mij uit onderzoek is gebleken, dat er binnen de grenzen van de
voormalige gemeente Genemuiden twee families Keppel leefden. De ene familie
Keppel heeft als vroegst aanwijsbare voorvader Klaas Hendriks Keppel, vermeld
in de periode 1713 tot 1760, die woonde aan de Hasselterdijk. Deze familie
Keppel is thans uitgestorven. Deze en de volgende bijdragen gaan echter niet over
deze – uitgestorven – familie Keppel maar over de andere familie Keppel uit
Genemuiden. Deze “andere” familie Keppel is niet uitgestorven:
vertegenwoordigers van deze familie Keppel wonen onder andere in Genemuiden en
Kampen.

Om de bijdragen, destijds gepubliceerd in ons blad Old Ni-js in te zien, klik hier.

Andres Post

Laatste deel drieluik Burgelijke Stand

Begrafenis-ZW

Als sluitend deel van de tentoonstelling over de Burgelijke Stand komt vanaf 18 oktober (Biestemærkt) het gedeelte over het overlijden aan bod. Er zijn in grote getale rouwkaarten binnengekomen, er zijn boeken van begrafenisonderneming Van Dijk, waarin bijgehouden werd welke begrafenissen ze deden. Ook oude rekeningen van bijvoorbeeld een timmerman voor het maken van een lijkkist. De Anzegger is er ook! Kom gerust eens kijken. De tentoonstelling loopt tot het einde van het jaar.

Voor volgend jaar staat het Nuttige Handwerken centraal. Meer hierover de komende tijd.