Categoriearchief: Dialect

De Taelkrink
In de Taelkrink verenigen zich een tiental actieve schrijvers van het Genemuider dialect. Zij willen het actieve gebruik van de streektaal promoten en de ontwikkelingen ervan vastleggen en bewaren. Zij doen dat niet alleen door het dialect zelf te spreken en te schrijven, maar ook door het uit te dragen door publicaties, via de radio, door streektaalprogramma’s te verzorgen voor bijv. vrouwenverenigingen, door voorlichting te geven op scholen, door dialect-voorleesavonden te verzorgen, mee te werken aan culturele manifestaties enz. Aanspreekpunt voor de Taelkrink is Jannie Bakker, Stuivenbergstraat 5.

Veurleezn op Zolder, oktober 2020!

Jaarlijks organiseert de Gӕllemuniger Taelkrink een voorleesavond van dialectverhalen, onder de titel ‘Veurleezn op zolder’. Gebruikelijk is om deze avond in of rond maart, de dialectmaand, te houden.

Omdat er dit voorjaar veel activiteiten worden georganiseerd rond 75 jaar bevrijding (o.a. een Olde Oavmd van de St. Vrienden van Oud Genemuiden op 12 maart in de Meente, waaraan de Taelkrink ook medewerking verleent) is er besloten Veurleezn op Zolder naar het najaar te verplaatsen. Veurleezn op Zolder zal dit jaar op D.V. 23 oktober plaatsvinden in het Tapijtmuseum.

 

In memoriam: Jentje van Dalfsen-Fuite

Op 29 november ontving de Stichting Vrienden van Oud Genemuiden het droevige bericht van het overlijden van Jentje van Dalfsen-Fuite. Jarenlang was Jentje een actief en betrokken lid van de Gӕllemuniger Taelkrink en menigeen zal zich haar initialen onder Gӕlledichies, Mi-jnsn van Veurbi-j en Gerak en Gerei in de Stadskoerier nog wel herinneren.

Jentje schreef graag. Het was voor haar, die vanwege haar mobiele beperking veel thuis zat, een uitlaatklep. Verhalen schreef ze het liefst over gebeurtenissen uit haar eigen leven of dat van haar kinderen en kleinkinderen, gedichten konden overal over gaan. Trouw bezocht ze de vergaderingen van de Taelkrink, en toen dat steeds moeilijker werd nodigde ze de Taelkrink uit bij haar thuis te vergaderen, tot het allemaal teveel werd. Maar haar belangstelling bleef: nog op 9 oktober 2019 las ze tijdens een Taelkrink-voorleesavond een zelfgeschreven verhaal voor.

Onverwacht snel kwam haar einde. De Stichting Vrienden van Oud Genemuiden verliest in haar een betrokken dialectliefhebber en -schrijver en zal haar missen.

In herinnering – Hennie Brouwer–Schaapman

Op maandag 22 juli bereikte ons het droevige bericht dat Hennie Brouwer-Schaapman was overleden.

Hennie was jarenlang een trouw en betrokken vrijwilliger van de Stichting Vrienden van Oud Genemuiden. Zij was zo’n vrijwilliger die weinig op de voorgrond trad maar op wie je altijd een beroep kon doen, die er altijd was als je haar nodig had en met toewijding haar werkzaamheden in het Historisch Centrum Genemuiden verrichtte. Ook maakte ze deel uit van de Gӕllemuniger Taelkrink. Op haar eigen, humoristische wijze schreef ze haar verhaaltjes en gedichtjes: nooit lang maar altijd met een verrassende inhoud.

Bij het ouder worden verslechterde haar gezondheid en zag ze zich op een gegeven moment genoodzaakt zich als vrijwilliger terug te trekken. Uit de contacten die er ook nadien waren merkten we dat, hoewel ze brozer en brozer werd, daarmee haar betrokkenheid niet verdwenen was. Op maandag 22 juli overleed Hennie, 81 jaar oud.

Haar naam zal onder de Vrienden van Oud Genemuiden en de Taelkrinkers nog vaak worden genoemd.

De oldewetse kèùgies op roggebrood  deur Hennie Brouwer-Schaapman

Ja, door is Jenne eur keerl zo gæk op, ie maagn em d’r wel veur wakker mækn!

Et recept is eel eenvoudig: een stuk koevet uutsmöltn tut er allenig nog kèùgies over bin, en door is ze now mee bezig. ‘t Is wel een staank in uus, mar alla, niks veur niks.

Mar Jenne is nog mar net bezig, begint de wasmesiene kuurn te vertuunn. Roazn en rammeln, en det op moandag, ’t zweet löp Jenne van de kop. Now, eerst mar eem de wasmesiene-reparateur belln. Die zæg veur de tillefoon: “Ei de zeve onderin de mesiene wel goed skone?” Ja, det is volgns Jenne wel veur mekaere. “Now, dan koom ek morgnmiddeg ien uur bi-j oe, eerder kan ‘k niet!”

Jenne foetert in eurzelf op iederiene en alleman. Zie zet ondertussn de wasmesiene toch weer an; nog ies probeern ondaanks et lawaai det de mesiene maekt.

As eur keerl thuus kump vertelt zie em oe et er veurstiet. Alder griezeligst, i-j löp zo noar de wasmesiene en trækt de zeve d’r onderuut, en door giet et waeter, de iele keukn deur! Wat Jenne toen zee is niet veur er’aling varber.

As de aandere dag de reparasteur bi-j de wasmesiene kump, giet i-j op de knienn erbi-j liggn, trækt de wasmesiene vanachtern lös en verkondigt: “’t Is de pompe, die muu’k bestelln! A’k em eb koom ek wel weer!”

As i-j in de bienn kump gef ie een skroew: “Wat e’k now dan? Ek bin klætsnat, de broekspiepm plakkn mi-j teegn de bienn! Ik mage eerst wel onder de douche!”

“Ja”, zæg Jenne, “mær niet bi-j mi-j!”

“Netuurlijk niet, mar dit giet oe uurn kostn!” zæg de reparateur.

Jenne probeert een liempoging. “Aa’j now ies met de bienn teegn de verwarming an goan zittn ier, en ik geve oe koffie met roggebrood met kèùgies?”

“Och meinse,” zæg de monteur, “wat deink ie wel? Da’k ook nog een ærtanval wil kriegn van oe oldewetse vette spul?”

En door giet de monteur.

Jenne ef et noakiekn!

Veurleezn op zolder 2019!

Op D.V. vrijdag 5 april organiseert de Gællemuniger Taelkrink weer de traditionele voorleesavond onder het motto: “Veurleezn op zolder”. Die avond zal de zolder van het Tapijtmuseum dan weer in het teken van de streektaal staan.

Voor de pauze zullen de verschillende Taelkrinkers voor het voetlicht komen met eigen (streektaal)werk: verhalen en/of gedichten in het Genemuider dialect.

Na de pauze is er weer het inmiddels bekende open podium! Ook niet-taelkrinkers kunnen dan hun verhalen en gedichten laten horen. Er gelden drie regels: de bijdrage moet in de streektaal zijn geschreven, de voorlezer moet het zelf geschreven hebben en om organisatorische redenen mag een bijdrage niet langer duren dan ongeveer 10 minuten. Hoewel niet verplicht zou het wel prettig zijn als bezoekers, die tijdens het open podium wat voor willen lezen, dat vóór 4 april al even telefonisch laten weten aan Riek van der Wulp (tel. 0578-692561).

‘Veurleezn op zolder’  wordt gehouden in het Tapijtmuseum (Klaas Benninkstraat 2a) en de aanvang is om half acht. Vanaf 19.00 uur is de zaal open en is er koffie verkrijgbaar. De toegang is gratis; wel is er bij de uitgang een collecte ter bestrijding van de onkosten.

De Taelkrink hoopt weer op een goede belangstelling en veel verborgen talent!

Braand!

Op donderdag 8 maart aanstaande herdenkt de St. Vrienden van Oud Genemuiden de grote stadsbrand van 150 jaar geleden met een avondvullend programma: ‘Braand!’ De Taelkrink en medewerkers van het Historisch Centrum Genemuiden zullen met verhalen, liederen, beelden en toelichting een compleet beeld schetsen van wat er die rampnacht (en daarna) allemaal is gebeurd in Genemuiden.

Uit oude bronnen, krantenartikelen en archiefmateriaal is een nauwkeurig verloop samengesteld van de gebeurtenissen, die uiteindelijk een groot deel van Genemuiden verwoestten. Door een grauw decor en speciale effecten wanen de aanwezigen zich in het Genemuiden van 1868. Voor de pauze zal een streektaal-verteller de aanwezigen dan van uur tot uur meenemen door één van de zwartste nachten uit de Genemuider geschiedenis. De verteller wordt regelmatig onderbroken door een ‘ooggetuige’, die komt vertellen wat hem of haar die nacht is overkomen. De verhalen zullen worden afgewisseld met speciaal voor deze gelegenheid geschreven liederen, gezongen en begeleid door plaatselijke streektaalartiesten, o.a. Jan Last, Jenny van der Stelt en Wout Bekendam.

Na de pauze wordt er een meer feitelijke toelichting gegeven op allerlei aspecten van de brand. Verlucht met fotomateriaal via de beamer zullen medewerkers van het HCG nader ingegaan op allerlei zaken als de omvang van de schade, de brandbestrijding en uiteindelijk ook de wederopbouw.

De avond zal plaatsvinden op donderdag 8 maart in zaal De Stadskamp in de Meente. Aanvang 19.30 uur en de toegang is gratis. Wel is er bij de uitgang een collecte ter bestrijding van de onkosten.

Gratis streektaaltijdschrift: ‘Van over de Iessel’

VanOverDeIessel

Tip! Hierbij attenderen wij u even op een gratis digitaal streektaaltijdschrift, waar ook regelmatig door Gællemunigers in wordt gepubliceerd.

Het heet ‘Van over de Iessel’ en komt éénmaal per kwartaal (op de eerste dag van dat kwartaal) uit. Abonnees krijgen het (gewoon gratis dus) in hun mailbox.

‘Van over de Iessel’ is een uitgave van de SkrieversBond Overiessel; in die Bond hebben streektaalschrijvers uit heel Overijssel zich verenigd. In het tijdschrift tref je dus ook bijdragen vanuit heel Overijssel aan: vanuit Twente, maar ook uit Salland en de Kop van Overijssel. Regelmatig staan er ook verhalen en gedichten uit Genemuiden, Hasselt en Zwartsluis in.

Interesse? Kijk dan eens even op www.vanoverdeiessel.nl: daar kun je ook allerlei oudere uitgaven nog inzien. En mocht je je willen abonneren, dan kan dat door op het groene balkje “Abonneer oe hier op Van over de Iessel” te klikken en je gegevens in te vullen.

Je adresgegevens worden uiteraard alleen voor dit abonnement gebruikt.

Zolder wordt te klein bij ‘Veurleezn op zolder 2017’!

148857800114Het werd stoelen bijzetten op de zolder van het Tapijtmuseum. Tafels moesten het veld ruimen voor extra rijen stoelen. Steeds meer mensen ontdekken de leuke avond die de Gaellemuniger Taelkrink elk jaar organiseert.

Na de opening door Jannie Bakker, opende Ko Mateboer  met het eerste verhaal. De Taelkrinkers hadden allemaal een verhaal gemaakt welke begint met de zelfde worden: “Zie strækt eur aand en brengt um boovm eur oogn umme de umgevege nog beter of te kunn speurn.”

Voor de pauze 5 totaal verhalen van de taelkrink. Na Ko, las Jannie Bakker en Riek van der Wulp een verhaal voor. Gera en Wim speelden een samenspraak met als titel “Roodkapje” Zij doen vaker dit soort optredens en met succes.

148857802816

Na de pauze was het tijd voor het open podium. Vijf voorlezers hadden zich gemeld, en Herbert Altena beet het spits af met een waargebeurd verhaal over de import van een beer. Henk Klasen had een verhaal gemaakt welke net als de Taelkrinkers begon met de eerder genoemde beginzin.

Daarna prachtige verhalen van Teunie van Riesen en Alida den Hartog. Lidia Stegeman was de laatste op het open podium met een prachtig verhaal over haar vroegere werk bij de bakker. Als afsluiting las Gera van Lente nog een laatste verhaal over “ofdingen”.

Voor foto’s en video’s klik hier.

Tekst en media met dank aan www.Gaellemuun.nl

 

3 maart: Veurleezn op zolder!

Veurleezn op zolder

Op vrijdag 3 maart organiseert de Gællemuniger Taelkrink, in het kader van “Meert-dialæctmoand”, weer een voorleesavond onder het motto: “Veurleezn op zolder”.

De maand maart is de landelijke dialectmaand en daar haken de plaatselijke dialectschrijvers bij aan met een voorleesavond. De Taelkrinkers zullen deze avond voor het voetlicht komen met eigen (streektaal)werk: verhalen en gedichten in het Genemuider dialect.

En na de pauze is er dan weer het open podium! Ook niet-taelkrinkers kunnen dan hun verhalen en gedichten laten horen. Er gelden drie regels: de bijdrage moet in de streektaal zijn geschreven, de voorlezer moet het zelf geschreven hebben en om organisatorische redenen mag een bijdrage niet langer duren dan 10 minuten. Hoewel niet verplicht zou het wel prettig zijn als bezoekers, die tijdens het open podium wat voor willen lezen, dat vóór 1 maart al even telefonisch te laten weten aan bij Riek van der Wulp (tel. 0578-692561).

‘Veurleezn op zolder’  wordt gehouden in het Tapijtmuseum (Klaas Benninkstraat 2a) en de aanvang is om half acht. Vanaf 19.00 uur is de zaal open en is er koffie verkrijgbaar. De toegang is gratis; wel is er bij de uitgang een collecte ter bestrijding van de onkosten.

De Taelkrink hoopt weer op een goede belangstelling en veel verborgen talent!

Iepekraessien mooiste Gaellemuniger mens-woord

Iepekraesien (klein mensje) is het mooiste Genemuider mensenwoord. Dat hebben de aanwezigen bij de opening van Eikoerei in het Hervormd Centrum bepaald. Zij konden kiezen uit vijf woorden die eerder de meeste stemmen kregen van Genemuidenaren. Voor de verkiezing waren eerder maar liefst 230 echte Genemuider woorden binnengekomen, vertelde Jannie Bakker vrijdagavond.

img_6557-500x750   img_6536-800x533

Zij gaf na de verkiezing een oorkonde met daarop het winnende woord aan wethouder Gerrit Knol. “Wij vragen van vluchtelingen om zo snel mogelijk Nederlands te spreken zodat ze zo snel mogelijk meedoen. Dan mogen wij vragen dat ze op het stadhuis ook met de mensen kunnen communiceren. En daar hoort dialect bij”, aldus Bakker. Knol was dat eigenlijk met haar eens en volgens hem wordt in het college ook veel dialect gesproken. Knol kende veel uitdrukkingen die vrijdag voorbijkwamen. “Weinig mensen weten het vermoedelijk, maar zijn vader is in Genemuiden geboren. Van mijn opa heb ik dus veel geleerd.”

Eikoerei werd vrijdag 16 september jl. geopend door Arie Slob. De voormalig leider van de ChristenUnie is tegenwoordig directeur van het Historisch Centrum Overijssel en de IJsselacademie. Hij is een warm pleitbezorger van het Nedersaksisch, zei hij vrijdag. Na de opening waren er onder meer een grote Genemuider taalquiz, een optreden van Jan Last en Wout Bekendam en verhalen van bijvoorbeeld Riek van der Wulp en Jan Nijboer. En natuurlijk kwamen er veel schitterende woorden voorbij, zoals frabbe, pierekerd, smiesterd, bleerbalg en doedel….

[Met dank aan Genemuidenactueel.nl]