Genemuider bovenstem Unesco erfgoed!

Het psalmzingen met de bovenstem is erkend als immaterieel erfgoed. Het is een godsdienstige traditie die tegenwoordig nauw verwant is met de culturele identiteit van het Overijsselse Genemuiden. Het is de eerste uitgesproken protestantse traditie die een plaats krijgt op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland.

De erkenning van het psalmzingen met de bovenstem werd bekendgemaakt op een druk bezochte informatiedag over immaterieel erfgoed in Overijssel, die zaterdag 23 oktober gehouden werd in Nijverdal. Op deze dag werd ook de website Tradities in Overijssel gepresenteerd.

Overijssel is een provincie rijk aan tradities, het psalmzingen is dan ook niet de eerste traditie uit Overijssel die op de Nationale Inventaris werd geplaatst. Het Staphorster Stipwerk, het Bloemencorso Lichtenvoorde en het Midwinterhoornblazen gingen het Bovenstem zingen voor. Het psalmzingen is op het oog een ‘kleine’ traditie, maar wel één verbonden met de godsdienstige geschiedenis van Nederland. Verder is de betekenis van het meerstemmig psalmzingen breder dan alleen een religieuze, de traditie is nauw verbonden met de culturele identiteit van Genemuiden en dus ook immaterieel erfgoed. De traditie van het vier-stemmig psalmzingen gaat terug tot in de achttiende eeuw. Naar aanleiding van de in 1773 ingevoerde nieuwe berijming van de psalmen door de Staten Generaal, verscheen in 1780 een nieuwe vierstemmige psalmbundel, aangepast aan de nieuwe berijming, die in 1870 opnieuw werd uitgegeven.

Het psalmzingen is zeker niet alleen een kerkelijke traditie. Bekend is dat in de negentiende en twintigste eeuw in menig Genemuider gezin na de maaltijd een psalm werd gezongen, waarbij de vader de Bovenstem zong om die door te geven aan zijn kinderen. Dat gebeurde ook wel in de stal tijdens het melken. Verder zongen gezinnen, families en gezelschappen thuis psalmen met of zonder Bovenstem. Tegenwoordig wordt de traditie levend gehouden in de kerkdiensten van verschillende kerken in Genemuiden en door het Christelijk Genemuider Mannenkoor STEREO en de Bovenstemgroep Genemuiden.

Met het psalmzingen is de eerste van oorsprong protestantse traditie op de Nationale Inventaris geplaatst. De Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland vloeit voort uit de Nederlandse ratificatie van de UNESCO-verdrag ter bescherming van het Immaterieel Erfgoed. Dit verdrag verplicht Nederland het immaterieel erfgoed binnen de eigen landsgrens in kaart te brengen en een gunstig klimaat te scheppen waarin dergelijke tradities kunnen gedijen. De traditie werd voorgedragen door het Christelijk Genemuider Mannenkoor STEREO en door de Bovenstemgroep Genemuiden, die er alles aan zullen doen om deze traditie ook een toekomst te geven.